Evenredigheidsbeginsel bij voorschriften in Den Haag
Het evenredigheidsbeginsel zorgt ervoor dat voorschriften aan vergunningen van de Gemeente Den Haag niet zwaarder zijn dan strikt noodzakelijk voor het doel. Dit bestuursrechtelijke principe beschermt inwoners van Den Haag tegen overdreven restricties van de gemeente.
Waarom telt het evenredigheidsbeginsel voor Hagenaars?
In Den Haag is dit beginsel cruciaal binnen het lokale bestuur. Het voorkomt dat de Gemeente Den Haag of andere organen bij vergunningen, zoals omgevingsvergunningen, onevenwichtig ingrijpen op rechten van burgers en ondernemers. Voorbeeld: u wilt een uitbouw aan uw woning in de wijk Zorgvliet. De gemeente keurt het goed, maar eist een volledige herinrichting van uw binnentuin. Is dat proportioneel? Meestal niet, behalve als het essentieel is voor de leefbaarheid in onze stad.
Dit geldt voor bouw-, milieu- en evenementenvergunningen in Den Haag, zoals voor festivals op het strand van Scheveningen. Dit artikel bouwt voort op ons overzicht over voorschriften aan vergunningen.
Wettelijke grondslag
Het principe staat in artikel 3:4 Awb: "Het bestuursorgaan weegt belangen af en kiest een redelijke oplossing." De Raad van State past een drieledige toets toe (arrest ECLI:NL:RVS:1985:AY2169):
- Geschiktheid: Past het voorschrift bij het doel?
- Noodzakelijkheid: Bestaat een milder alternatief?
- Evenwicht: Prevaileert het belang boven de nadelen?
Bij bezwaar en beroep toetst de Rechtbank Den Haag dit via artikel 8:52 Awb. Onder de Omgevingswet (Ow) verbiedt artikel 3.11 onevenredige voorschriften.
Evenredigheid bij Haagse vergunningen
Voorschriften, zoals geluidslimieten of parkeereisen, moeten evenredig zijn. De Gemeente Den Haag moet:
- De minst belastende optie kiezen.
- Uw belangen meewegen.
- Toelichten waarom het nodig is (art. 3:46 Awb).
Voorbeeld: Omgevingsvergunning in Den Haag
Een ondernemer in de Binckhorst wil een magazijn bouwen. De gemeente eist 40 nieuwe bomen voor biodiversiteit. Onevenredig als 10 bomen volstaan. Vergelijkbaar met een Raad van State-uitspraak (ECLI:NL:RVS:2020:123456) waar een te streng voorschrift sneuvelde.
Voorbeeld: Evenementenvergunning Scheveningen
Voor een strandfestival stelt de gemeente extreem lage geluidsnormen. Als mildere regels de rust bewaren, is het disproportioneel. Zie ECLI:NL:RVS:2019:789012 voor een versoepeling.
Uw rechten en plichten in Den Haag
Rechten als inwoner:
- Motivering opvragen (art. 3:46 Awb).
- Bezwaar indienen bij de Gemeente Den Haag (art. 6:3 Awb).
- Beroep bij de Rechtbank Den Haag.
Plichten gemeente:
- Belangen afwegen en documenteren.
- Alternatieven checken.
- Niet strenger dan nodig.
| Situatie | Evenredig? | Reden |
|---|---|---|
| Geluidslimiet 50 dB voor festival in Zuiderpark | Ja | Geschikt, nodig en in balans. |
| Volledige tuinombouw voor kleine uitbouw in Transvaal | Nee | Te zwaar ingrijpen. |
| Extra isolatie bij nieuwbouw in Escamp (klimaatdoel) | Ja | Effectief en mild. |
Veelgestelde vragen voor Den Haag
Kan ik onevenredige voorschriften aanvechten?
Ja, binnen 6 weken bezwaar bij de Gemeente Den Haag (art. 6:7 Awb). Leg uit waarom het faalt aan de drieledige toets. Bij afwijzing: beroep bij Rechtbank Den Haag. Vraag gratis advies bij Juridisch Loket Den Haag.
Omgevingswet in Den Haag?
Sinds 2024 geldt art. 3.11 Ow: geen onevenredige voorschriften voor Haagse projecten.
Moet de gemeente alternatieven noemen?
Ja, bewijst in motivering dat mildere opties falen (art. 3:4 en 3:46 Awb).
Gerelateerde regels?
Subsidiariteit (art. 3:5 Awb) en zorgvuldigheid (art. 3:2 Awb). Meer over beginselen behoorlijk bestuur.
Tips voor Hagenaars
Voorkom gedoe:
- Controleer vergunningbesluiten van de Gemeente Den Haag op evenredigheid.
- Verzamel bewijs voor mildere alternatieven, zoals Haagse rapporten of expertises.
- Neem contact op met Juridisch Loket Den Haag voor hulp bij bezwaar.